Đối tượng suy tôn Đền Lăng

Theo ngọc phả, truyền thuyết địa phương cùng nội dung khắc trên bài vị thờ tại chính tẩm thì vị vua thứ nhất được thờ ở đây là vua Đinh Tiên Hoàng có công dẹp loạn 12 sứ quân thống nhất đất nước. Liêm Cần là nơi mà vua Đinh đã lập căn cứ tuyển quân, vừa là nơi huấn luyện quân sĩ. Theo nhân dân địa phương, vị trí đền Lăng chính là nơi đóng quân khi xưa của vua Đinh.

Quần thể di tích đền Lăng được phục dựng có ba ngôi đền:

  • Đền Thượng thờ Đinh Tiên Hoàng và bà Hoàng hậu Dương Thị Nguyệt người quê Kim Bảng, Hà Nam. Tương truyền đền xây dựng từ khi Đinh Tiên Hoàng còn tại vị nên gọi là sinh từ, do vua cho lập khi về chiêu mộ hào kiệt trên quê Thập đạo tướng quân Lê Hoàn.
  • Đền Trung thờ Lê Hoàn và hai con ông là Lê Long ViệtLê Long Đĩnh, tức thờ 3 vị Vua của nhà Tiền Lê
  • Đền Tam Thiên Nhân thờ Tam vị Đại vương là hai vợ chồng ông Nguyễn Minh người Bảo Thái, là phó của Lê Hoàn, ra sức phù Đinh dẹp loạn và vị thứ ba là vị thần Thiên Cương đã báo mộng cho ông nên phù Đinh trừ loạn nước.
  • Đền Hạ thờ công đồng tứ vị hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng, Lê Đại Hành, Lê Trung Tông, Lê Ngọa Triều) và tam vị đại vương Nguyễn Minh, Thiên Cương và Nhữ Hoàng Đê đều là người địa phương theo Lê Hoàn phò nghiệp lớn và trở thành tướng nhà Đinh.

Đền Lăng là di tích quan trọng nhất thờ Lê Đại Hành và hai con của ông là Lê Trung TôngLê Ngọa Triều trên quê hương nhà Tiền Lê. Tương truyền, Lê Hoàn quê gốc ở Tràng An nhưng đời ông nội của ông là Lê Lộc đã dời đến Liêm Cần, ở đây có dấu tích một khu đất bằng phẳng mà nhân dân địa phương cho rằng đó là dấu nhà cũ của Lê Lộc. Nơi đây còn có núi Côi, tương truyền có Mả Dấu là nơi ông nội Lê Hoàn được hổ đưa vào an táng khi hổ nhận ra mình giết nhầm cha nuôi. Núi Côi tương truyền còn có đàn thề mà Lê Hoàn lập ra tế trời đất thề cùng nghĩa quân phù Đinh đồng thâm trừ mối loạn, thu giang sơn về một mối. Trên đất Bảo Thái, Liêm Cần còn có mộ tổ họ Lê, nơi tương truyền từng có sinh từ xưa kia của Lê Hoàn.

Truyền thuyết và các địa danh khu vực đền Lăng còn phản ánh sự quan tâm của Lê Hoàn và triều đình Tiền Lê đối với dân xã Bảo Thái (Liêm Cần nay). Ngoài việc cho lập sinh từ vua Lê Đại Hành trên nền nhà cũ xưa kia Lê Hoàn dạy học, triều đình còn cấp cho dân vàng bạc để tậu ruộng lấy hoa lợi làm hương hoả và dựng đền thờ. Triều đình cũng trả ơn cho dân sở tại bằng việc cấp cho mỗi đinh 1 mẫu 2 sào ruộng để cày cấy (tới 700 mẫu). Ruộng hương hoả của khu đền Lăng có 12 mẫu, ngoài ra có 6 sào dành cho việc sắm ba cây đình liêu vào dịp hội đám long trọng và đất gọi là vườn tịch để chi phí cho tế lễ.

Liên quan